جلفا از زمانهاي پيش از ميلاد به خاطر موقعيت جغرافيايي و استراتژي اهميت خاصي داشته و از لحاظ فرهنگي و مدني داراي شهرتي بس فراوان بوده است.

تاريخ جلفا را مورخين به قرن 5 قبل از ميلاد ارجاع مي دهند كه در آن زمان اسم جلفا، جولاء (بافنده ) بود و پس از مكان گزيني ارامنه جولا به جوغا تغيير كلمه داد ، ولي پس از كوچاندن ارامنه توسط شاه عباس صفوي نام لاتين Jolfa به اين مكان گزيده شد.

در سفرنامه های بسیاری در مورد ارس و جلفا که محل گذر سیاحان قرار گرفته مطالبی نگاشته شده است که از آن جمله می توان با موارد ذیل اشاره کرد :

• اولیای چلبی از دانشمندان و سیاحان مشهور دولت عثمانی
• ماری پوتی و هیات فرانسوی همراه مربوط به دوران لوئی چهاردهم
• آمبروسیو کنتارینی
• حاج سیاح ایرانی
• خانلر میرزا اعتصام الملک
• هنریش بروکش
• ژان تاورنیه
• و ...