ایران عزیز ما به کشوری با اقوام مختلف و ویژگی های خاص معروف است. اقوام مختلفی اعم از بلوچ، عرب، ترک، کرد ، لر، گیلکی و سایر اقوام هر یک در نوبه خود به خصلت های ویژه ای مشهور هستند. اما غیرت در حفاظت از تمامیت ارضی کشور و ایستادگی تا پای جان خصلت های هر ایرانی عاشق به میهن است.
ایرانیان دوستدار گردش و تفریح بوده اند و هستند. نوروز؛ عید باستانی ایرانیان که عیدی جهانی است و تعطیلات تابستانی و تعطیلات آخر هفته از پرتردد ترین ایام در جاده های ایران است. در این بین جاذبه های مختلف گردشگری از جمله جاذبه های تاریخی، طبیعی، فرهنگی و مذهبی مورد استقبال گردشگران قرار می گیرد.
گردش نیز یکی از خصلت های جدایی ناپذیر ما ایرانی هاست. ایرانیان برای گردش و سیر در وطن عزیز و لذت بردن از زیبایی ها و نعمات الهی نقطه ای از این سرزمین پهناور را انتخاب می کنند. سرزمین جبهه و جنگ و عشق بازی های جوانان این مرز و بوم با دستان خالی در برابر توپ و تفنگ و ابزارآلات جنگی مدرن دنیا یکی از این نقاط مورد استقبال گردشگران داخلی و خارجی است. آری خرمشهر و مناطق جنگ زده اطراف آن در ایام نوروز و سایر ایام سال میزبان میلیون ها انسان وطن پرست و شهیدپرور است.
جای جای ایران عزیز پر از خاطرات تلخ و شیرین در فتوحات و جنگ های روی داده در این سرزمین است. اما با تورق دفتر خاطرات ایران عزیز، 72 سال قبل در چنین روزی به خاطره ای دیگر از استقامت ایرانی در برابر ظلم و تجاوز به حریم میهن را می بینیم. خاطره ای از سه نفر مبارز و سلحشور جان باخته در راه وطن؛ قصد داریم به شهریور سال 1320 سری بزنیم. زمانی که دلاورمردان آذری تبار عشق بازی در راه وطن را در کرانه رود ارس و در جوار پل آهنی بین ایران و شوروی نهادینه ساختند تا مردان خدایی عاشقانه پای در مسیر جهاد و از جان گذشتگی در برابر ظلم و باطل در کارون، شلمچه، دهلاویه، جزایر مجنون و دیگر مناطق بگذارند. می خواهیم پل های ارس و خرمشهر را به هم گره بزنیم و یادی از خلق حماسه های ایرانیان بکنیم.

ایستادگی تا پای جان، و حراست از خاک، جان، مال، شرف و عزت ایران اسلامی امری مهم و خطیر بوده که از هزاران سال قبل در کالبد هر ایرانی ساری بوده و در طول تاریخ نمایان گشته است.

حراست از ناموس و انجام وظیفه و البته نه فقط وظیفه حکومتی بلکه فراتر از آن، انجام وظیفه ملی و ذاتی که در خون هر ایرانی و بخصوص هر آذربایجانی غیرتمند جاریست، ژاندارم سرجوخه ملک محمدی، سید محمد راثی هاشمی و عبدالله شهریاری تنها مرزبانان ایرانی را که در نقطه صفر مرزی ایران و اتحاد جماهیر شوروی سابق و نخجوان کنونی وظیفه پاسداری از مرزهای ایران عزیز را بر عهده داشتند بر آن داشت تا سوم شهریور سال 1320 را با خلق حماسه ای کم نظیر در تاریخ به ثبت برسانند.

رشادت آن سربازان ایرانی که تا پای جان در برابر ارتش قدرتمند روس ایستادگی کردند، پیامی با ندای آزادی به مدافعان حقوق بشر بود. آری سه شهید آرمیده در جوار ارس در سوم شهریور سال 1320 با نثار خون و جان خود پرده از بی شرمی و بی عدالتی مدافعان حقوق بشر برداشته و حماسه ای بنام آزادی و به رنگ خون را در حاشیه رودخانه ارس و در نقطه صفر مرزی کشورمان خلق کردند.

سوم شهریور سال1320

 ارس؛ رودی زلال و پرآب در شمال غرب ایران است که دلی خون آلود از ستم دوران در تاریخ این مرز و بوم دارد. هنگامی که متفقین تصمیم به اشغال ایران گرفته و عزم عبور از پل آهنی مستقر بر روی رودخانه ارس کرده بودند ارتش تا بن دندان مسلح اتحاد جماهیر شوروی هنگام ورود به خاک ایران متوجه وجود سربازان مسلح ایرانی در آنسوی ارس شده و موضع نظامی گرفتند. آتش جنگ در دوسوی مرز آغاز می گردد؛ ارتش روس ها دو روز به جهت ایستادگی سربازان ایرانی، پشت پل آهنی جلفا متوقف می شود.

سه مرزبان 

 سربازان ایرانی با سلحشوری تمام و با شگردی خاص عملیات تقابل در برابر ارتش متجاوز را طوری انجام دادند که گویی یک ارتش بزرگ در خاک ایران در مقابل آنان قرار دارد. فرمانده روس ها با مشاهده وضع موجود و عدم توان برای عبور از تنها گذرگاه دسترسی به ایران، دستور گلوله باران پایگاه نظامی مرزبانان ایرانی را بوسیله آتش توپ خانه صادر می کند.

فرمانده ارتش روس پس از مشاهده خاموش شدن آتش سلاح های ایرانی دستور ورود به خاک ایران را صادر می کند. فرمانده مغرور ارتش تا بن دندان مسلح با مشاهده پیکر بی جان تنها سه تن از سربازان ایرانی و رشادت کم نظیر سه نفر با سلاح های ساده جنگی، سر تعظیم در مقابل جوانان ایرانی فرود می آورد و دستور اجرای مراسم خاک سپاری با احترام نظامی در جوار رودخانه ارس را صادر کرده و این سه سرباز ایرانی را الگویی برای افراد خود معرفی می کند.

آری از ارس تا اروند از شمالی ترین نقطه غرب ایران تا جنوبی ترین نقطه آن حماسه ها بر تن این خاک پاک و شهیدپرور ثبت شده است که یادآور روزهای تلخ جنگ های ناعادلانه جهان در برابر ایران و پرپر شدن جوانان و نوجوانان، زنان و مردان و کودکان بی گناه در مقابل دیدگان مدافعان حقوق بشر است.
اکنون بواسطه پایمردی، ایثار و جانفشانی های دلیرمردان ایران زمین، منطقه ای با اقتصادپویا و روبه رشد و به اذعان مسؤلان امر، صنعتی ترین منطقه آزاد ایران نام پرآوازه و پرخاطره ارس را بر خود به افتخار دارد و موجب آبادانی و توسعه صنعت، تولید، تجارت، صادرات و اشتغالزایی شده است. آری منطقه آزاد تجاری و صنعتی ارس در نقطه صفر مرزی با کشورهای آذربایجان، ارمنستان و جمهوری خودمختار نخجوان در سایه امنیت مثال زدنی در بین مرزهای کشور و با تلاش شبانه روزی مسؤلین و سرمایه گذاران بخش خصوصی سعی بر نقش آفرینی گسترده در اقتصاد ملی و تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی دارد.
بر روی سنگ آرامگاه هر سه شهید گلگون کفن آرمیده در جوار ارس خروشان نوشته شده است "آرامگاه ژاندارم شهید، ... که در شهریور ماه 1320 در راه انجام وظیفه در مقابل مهاجمین ایستادگی و به شهادت رسیده است" و مردمان قدردان ما همواره هنگام عبور از جوار سه سردار ارس ادای احترام کرده و به یاد آنان خصلت های ایرانی خود را که جوانمردی، ظلم ستیزی و آزاده بودن باشد تقویت می کنند.

و اما مرزبانان غیور ایرانی همچنان در این مکان مقدس و در جوار مزار شهدای سوم شهریور 1320 مشغول به خدمت و پاسداری از خاک پاک سرزمین پاکبازان می باشند.

گزارش: داود جاهدی